Drewniane budownictwo szkieletowe stanowi coraz bardziej popularną technologię również w naszym kraju. Ta technologia jest nie tylko jedną z najszybszych, ale też i najbardziej wymagających. Wymogi techniczno-montażowe oraz warunki wilgotnościowo-cieplne muszą być skrupulatnie przestrzegane. Konstrukcja ścian, stropów i dachu domu szkieletowego nie może być wykonywana „według uznania” firmy budowlanej. Szczegółowy opis zagadnienia to pokaźnych rozmiarów książka. Oto główne jej rozdziały w ogólnym zarysie.
Materiały na konstrukcję domu drewnianego
- Drewno konstrukcyjne. Na szkielet budynku stosuje się drewno suszone komorowo i z czterech stron obrobione. Wilgotność drewna nie powinna być wyższa niż 23% na elementy zewnętrzne i 18% na elementy obudowane. Drewno przeznaczone na konstrukcję nie może mieć zabarwienia (sinizny), chodników owadzich ani pozostałości korowiny. Inne wady, jak pęknięcia, sęki, krzywizna, muszą mieścić się w określonych normach. Na elementy konstrukcji budynku, belki stropowe, słupki ścian, oraz elementy konstrukcji dachu mogą być stosowane belki dwuteowe wykonane z materiałów drewnopochodnych.
- Materiały ocieplające. Zwykle używana jest wełna mineralna albo szklana, a także materiały izolacyjne na bazie celulozy lub włókien drzewnych. Grubość warstwy ocieplającej powinna zapewnić ochronę domu przed utratą ciepła. Ważne jest dokładne jej ułożenie, bez szczelin i zmiany grubości. Sposób izolacji ma wpływ na powstawanie mostków cieplnych.
- Materiały na poszycia. Ściany zewnętrzne są narażone na działanie wilgoci, dlatego na poszycia muszą być stosowane materiały odporne na wilgoć. Należą do nich płyty wiórowe, sklejka wodoodporna oraz płyty gipsowo-wiórowe.
- Materiały elewacyjne. Stosowane są okładziny ceglane, drewniane i inne, albo tynk na warstwie styropianu.
- Folie wiatroizolacyjne oraz paroizolacyjne. Pierwsza zapewnia odprowadzanie na zewnątrz pary wodnej oraz chroni płyty poszycia przed wychładzaniem. Chroni też pomieszczenie przed wilgocią z zewnątrz. Druga – zabezpiecza izolację cieplną oraz konstrukcję budynku przed wilgocią. Ogranicza przepływ wilgoci do wnętrza ściany. W żadnym wypadku nie wolno pomylić folii wiatroizolacyjnej z folią paroizolacyjną.
- Łączniki. Drewniane elementy konstrukcyjne łączone są łącznikami metalowymi. Zaliczają się do nich gwoździe, wkręty, śruby, zszywki oraz złącza metalowe. Wszystkie powinny być zgodne z Polskimi Normami i dopuszczone do stosowania w budownictwie. Użycie łączników nie może powodować pękania elementów łączonych.
Posadowienie budynku drewnianego
Głębokość posadowienia powinna być przynajmniej równa głębokości przemarzania na danym terenie. Izolacja ścian fundamentowych i ławy pozwoli uniknąć mostków cieplnych w tej części budynku. Budynki o konstrukcji drewnianej należy posadowić na takiej wysokości, aby ściany i konstrukcja budynku nie były narażone na oddziaływanie warunków atmosferycznych. Jeśli dom posiada elewację z sidingiem drewnianym lub winylowym, albo system izolacji z wełny lub styropianu, to minimalna wysokość posadowienia od gruntu do poziomu stanu zerowego winna wynosić co najmniej 20 cm.
Izolacja pozioma i pionowa
Podwaliny ścian zewnętrznych i wewnętrznych powinny być izolowane od kontaktu z podłożem betonowym. Stosowana jest w tym celu papa izolacyjna albo folia budowlana. Podobnej izolacji wymagają wszystkie drewniane elementy konstrukcji, w szczególności ściany i stropy.
Ściany zewnętrzne
Zadaniem tej przegrody jest oddzielenie wnętrza budynku od otoczenia. Ściana musi być odporna na działanie wilgoci oraz izolować pomieszczenia pod względem cieplnym i akustycznym. Powinna też spełniać wymagania odnośnie do przenoszenia obciążeń stropów i dachu na fundamenty.
Strop i dach domu szkieletowego
Ta część konstrukcji budynku pełni szczególną rolę. Musi nie tylko przenosić obciążenia statyczne, ale i dynamiczne, zmienne, wynikające z użytkowania pomieszczeń. Strop musi być tak zaprojektowany i wykonany, aby mógł przenosić obciążenia z zachowaniem dopuszczalnej strzałki ugięcia. Pełni też funkcję izolatora akustycznego.
Dach natomiast jest zwieńczeniem budynku i jego ochroną przed czynnikami atmosferycznymi. Jego konstrukcja musi spełniać wymagania izolacyjności termicznej i akustycznej oraz statyki domu. Obciążeniem dachu jest jego pokrycie, a dodatkowo – wiatr i śnieg. Konstrukcja dachu musi wynikać z założeń architektonicznych budynku i wyliczeń konstrukcyjnych.
Poszycie ścian, stropów i dachu
W przypadku lekkiej konstrukcji szkieletowej budynku poszycie ścian, stropów i dachu spełnia kilka funkcji:
- tworzy usztywnienie konstrukcji;
- zwiększa izolacyjność akustyczną;
- chroni dom przed wpływem wilgoci i temperatury;
- jest podkładem pod okładzinę elewacyjną.
Wymagania wilgotnościowo-cieplne dla budynku szkieletowego
Charakterystyczny dla budownictwa szkieletowego jest warstwowy układ ścian. Ściana zewnętrzna, chroniąca budynek przed wilgocią i utratą ciepła składa się z typowych elementów:
- poszycie wewnętrzne (np. płyta gipsowo-kartonowa);
- paroizolacja;
- konstrukcja drewniana;
- ocieplenie;
- poszycie zewnętrzne ściany;
- okładzina elewacyjna.
Wymagania w zakresie wentylacji budynku
Wyprowadzenie wilgoci z budynku jest najważniejszym zadaniem stojącym przed projektantem i wykonawcą. Konstrukcja drewniana jest w szczególny sposób wrażliwa na wilgoć. Na wilgotnym drewnie powstają sprzyjające warunki dla rozwoju grzybów, pleśni i zgnilizny. Również przemoczona warstwa izolacyjna traci swoje właściwości.
Odpowiednią wilgotność w drewnianym domu można utrzymać stojąc właściwe systemy wentylacyjne. Wentylacja zapewnia wymianę powietrza, dba o jego czystość, odpowiednią wilgotność i temperaturę. Konieczne jest również wyprowadzenie wilgoci z przestrzeni dachowej. W tym celu należy zapewnić przewietrzanie całej przestrzeni poprzez otwory wentylacyjne albo wentylatory.
Wymagania w zakresie izolacyjności termicznej
Zadaniem izolacji cieplnej jest ograniczenie napływu powietrza zimnego oraz utrzymanie ciepła w pomieszczeniach. Wymagania co do izolacyjności termicznej budynku powinny być bezwzględnie przestrzegane. Wadliwe ułożenie izolacji powoduje powstawanie tzw. mostków termicznych. Ucieczka ciepła z domu poprzez te mostki może sięgać nawet 20%. Ma to bezpośrednie przełożenie na koszty ogrzewania.
Kontrola konstrukcji drewnianej i odbiór robót
Przed montażem należy przeprowadzić badanie jakości drewna oraz poprawność rozwiązań technicznych w projekcie. Wykonanie konstrukcji budynku ocenia się na podstawie oględzin porównujących zgodność wykonania z zatwierdzonym projektem oraz wyników odbiorów poszczególnych etapów budowy odnotowanych w dzienniku budowy.
W zakres odbioru konstrukcji budynku wchodzi:
- ocena jakości zastosowanych materiałów;
- sprawdzenie wymiarów elementów konstrukcyjnych;
- sprawdzenie zgodności wykonania robót z dokumentacją techniczną.
Budowa domu jest zwykle inwestycją na całe życie. Z tego względu nie warto oszczędzać stosując tanie materiały albo zlecając wykonawstwo budowy niesprawdzonej firmie. Tylko zachowanie wszelkich wymagań techniczno-montażowych zapewni długotrwałe i oszczędne na dłuższą metę użytkowanie własnego domu.